PD-traject biedt gezamenlijke taal voor forensisch en archeologisch onderzoek
Interview Joep Orbons, mede-eigenaar van ArcheoPro en docent geofysica in archeologie aan Saxion Hogeschool
Over ArcheoPro
Joep Orbons, mede-eigenaar van ArcheoPro, is altijd geïnteresseerd geweest in zowel techniek als in archeologie, landschap en geologie. “Ik probeer met technische middelen te snappen wat er onder het oppervlak gebeurt.” In juni 2004 startte hij samen met een collega ArcheoPro. Orbons houdt zich daarbij bezig met projectmanagement en met het verzamelen van data via onder meer bodemscans en het vervolgens processen van de data en het combineren met andere data.
Bij Saxion komt Joep regelmatig in aanraking met de afdeling forensisch onderzoek en zo is ook jaren geleden het contact met Louise Lycklama à Nijeholt ontstaan. “Inmiddels hebben we al een aantal projecten met studenten samen gedaan. Daarbij doet Louise de begeleiding vanuit de forensische kant en ik vanuit mijn achtergrond van geofysica en archeologie. Daarbij komen we samen tot een plan van aanpak.”
Werkveldpartners
Omdat Louise al intensief samenwerkte met Joep besloot ze hem ook te vragen als een van de werkveldpartners voor haar PD-traject. “Louise waardeert mijn technische kennis over dit type bodemscans en mijn kennis over hoe een bodem opereert en hoe we dat soort onderzoeken in de archeologie aanpakken.”
Joep vindt het interessant dat Louise in haar PD-traject vanuit de forensische kant een traject volgt waarbij ze werkt met motorised platforms en met drones. “Dat traject is vergelijkbaar met wat wij al jaren in de archeologische kant doen en waar flink mee geexperimenteerd wordt. In die zin loopt ze achter ons aan.”
Joep heeft geen contact met de andere werkveldpartner, Evander Broekman, founder van ISRT Missing Persons, gespecialiseerd in internationale vermissingszaken en complexe bergingen. “Louise is echt de verbindende schakel.”

Droneradar.
Praktijk
De komende periode gaan Joep en Louise concrete afspraken maken over de invulling van de begeleiding door Joep. Joep legt daarbij bewust de verantwoording bij Louise: “Ik vind dat het opzetten daarvan ook een onderdeel vormt van de werkzaamheden voor haar PD-traject. Overigens heeft Louise me wel om feedback gevraagd bij het opstellen van haar onderzoeksvraag en de rol daarbij van de werkveldpartners. Die feedback heeft ze ook ter harte genomen. Uiteindelijk ben ik toen akkoord gegaan met mijn rol als werkveldpartner.”
Hij gaat in op de eerste stappen in de praktijk: “We maken eerst een inventarisatie van de onderzoekslocaties die we hebben. Daarna kijken we wat we gezien de vraagstelling op die locaties kunnen bereiken en welke onderzoeken we daar kunnen uitvoeren. Als de onderzoeken achter de rug zijn, kijken we hoe we de data daarvan kunnen processen en hoe we die kunnen meenemen in haar PD-traject.” De samenwerking met Joep waarbij Louise gebruikt maakt van zijn archeologische en technische expertise sluit ook aan bij een van de belangrijke uitgangspunten van het PD-traject van Louise. “Ze wil graag de onderzoeksprocedures en onderzoeksapparatuur waarmee ze aan de slag gaat, breed inzetten en niet alleen in het forensische veld maar ook in de archeologie. Daarvoor had ze mijn hulp nodig.” Joep wijst haar daarbij ook op belangrijke verschillen: “In de forensische wereld is het belangrijk om een plaats delict niet te verstoren. In de archeologische wereld is die vraag niet relevant. Daarom is een archeologisch onderzoek wezenlijk anders dan een forensisch onderzoek.”
Systematisch onderzoek in veld.
Toegevoegde waarde
Joep begeleidt inmiddels bij Saxion al twaalf jaar studenten bij het inzetten van bodemscans voor archeologie. “In de beginperiode werd geofysica amper ingezet bij archeologie. Ik was de enige. Inmiddels zitten de door mij opgeleide studenten bij allerlei bedrijven en overheden. Daardoor is de belangstelling voor de inzet van geofysica gegroeid. Het heeft mij geleerd dat het werkt om mijn ervaring en kennis over veldpraktijkzaken over te brengen naar mensen die in het onderwijs- en onderzoeksvak zitten. Daardoor wordt het namelijk op de juiste manier toegepast.” Het brengt Joep bij de toegevoegde waarde van het PD-traject van Louise voor hem: “Haar onderzoek levert een kader met spelregels en voorwaarden op waaraan onderzoek met geofysica moet voldoen. Die spelregels en voorwaarden zijn gebaseerd en onderbouwd met jarenlang onderzoek in de praktijk. Het belang van het PD-traject van Louise is dat het een wetenschappelijke onderbouwing oplevert voor de methoden die ik al jarenlang toepas. Bovendien brengt het de twee werelden van archeologisch onderzoek en forensisch onderzoek bij elkaar door een gezamenlijke taal daarvoor te gebruiken.”