Professionele achtergrond (werk, studie)

Zinzi Wits is geschoold als industrieel ecoloog (aan de TU Delft en Universiteit Leiden), een relatief jonge discipline die zich richt op duurzaamheidsvraagstukken. “Ik heb geleerd om te denken over de economie in termen van stromen energie en grondstoffen, een proces van waarde-toevoegen waarmee ook uitstoot en afval gemoeid is.”

Onderwerp

Wits licht haar onderwerp toe: “Mijn onderzoek gaat over ‘energie-ecosystemen’ een term die het HOLON-concept combineert met een biomimicry benadering: het leren van levende ecosystemen om ons eigen productiesysteem efficiënter in te richten. Ik richt mij op Texel, waar sprake is van:

• Urgentie: netcongestie; beperkte beschikbaarheid van energie.
• Ambitie: om (grotendeels) zelfvoorzienend te zijn.
• Systeembewustzijn: het besef dat samenwerking onontbeerlijk is voor effectieve oplossing van het energievraagstuk op het eiland.
• Controverse: over landschapswaarde en -gebruik, en grootschalige opwek.”

Persoonlijke motivatie

Wits vertelt over haar persoonlijke motivatie voor het PD-traject: “Ik wil door middel van competitie én samenwerking, innovatie tot stand brengen die het systeem aarde (waar onze samenleving, en daarbinnen onze economie, onderdeel van uitmaakt en direct van afhankelijk is) regenereert in plaats van verder exploiteert. Daarbij is een integrale benadering nodig om wat er technisch al mogelijk is, daadwerkelijk te realiseren.”

Probleem oplossen

Voor Wits zijn er drie problemen die ze wil oplossen.

Energie is vanzelfsprekend
“Ik observeer een trend naar digitalisering die efficiënte koppeling van vraag en aanbod mogelijk maakt, maar omdat intelligente aansturing de noodzaak om zelf na te denken verlaagt kan een onbedoeld gevolg hiervan zijn dat mensen minder bewust worden van gedrag.”

Kansen blijven onbenut
“We kunnen effectiever omgaan met energie en grondstoffen als we vraag en aanbod op verschillende schaalniveaus kunnen koppelen en reststromen (bijvoorbeeld warmte bij opwek van elektriciteit middels geothermie, en zuurstof in het geval van elektrolyse) kunnen gebruiken als input voor andere processen. De coördinatie die dit vraagt loont zich als er economische alsook maatschappelijke, en milieu baten kunnen worden aangetoond.”

Beperkt draagvlak
“De energietransitie kan een transformatie van verhoudingen faciliteren (consument wordt producent en/of co-eigenaar). Idealiter draagt deze ontwikkeling bij aan actief burgerschap, een gevoel van autonomie en sociale cohesie. Ik ben ervan overtuigd dat de meeste mensen wel willen, maar door de omvang en abstractie van de duurzaamheidsvraagstukken geparalyseerd raken.”

Aanpak

Wits maakt gebruik van het model dat ze hebben geleerd bij de PD-brede training ‘ontwerpgericht onderzoek’. Daarbij maakt ze onderscheid tussen drie soorten kennis, die verschillende onderzoeksmethoden vereisen en andere producten opleveren.

• Doelkennis (normatief) over de ambities en belangen van de diverse betrokken actoren.
• Kennis van het probleem (in haar huidige onderzoeksfase bijvoorbeeld het visualiseren van vraag en aanbod van energie door het jaar heen, hotspots met grootste potentie voor succesvolle ‘industriële symbiose’ identificeren alsook systeemdynamiek in kaart brengen).
• Ontwerp (in co-creatie met alle betrokken stakeholders, zowel ondernemers en burgers als overheid) dat ook de kosten en baten voor milieu en maatschappij meeneemt.

Waarom PD-traject

Wits licht toe waarom ze voor een PD-traject heeft gekozen: “Ik ben ervan overtuigd dat ik door middel van het PD-traject een betekenisvolle bijdrage kan leveren aan verandering op systeemniveau. Zowel theoretisch als empirisch ben ik sterk, maar het verbinden van de twee heb ik in de academische wereld vaak als uitdaging ervaren. Nu begrijp ik beter waar ik op vastliep: onderzoek op de universiteit is gericht op generieke kennis. Ik was gericht op het hebben van impact, wilde actief bijdragen aan de verandering waar ik zo de noodzaak van inzag. Toegepast praktijkgericht onderzoek past in die zin perfect bij mij.”

Bereikt over vijf jaar

Wits hoopt dat Texel over vijf jaar een voorbeeld is van een hernieuwbaar energie-ecosysteem. 

Daarnaast wil Wits graag over vijf jaar bereikt hebben dat:

• Vakantiepark de Krim beschikt over een op een brede doelgroep getest concept voor effectieve dataterugkoppeling over energieverbruik en beschikbaarheid.
• er een synergie is tussen waterstof en waterzuivering met een surplus aan stroom opgewekt door zonnepanelen van het hoogheemraadschap.
• er een circulaire windturbine is, van biobased en herwonnen materialen voor in de gebouwde omgeving.
• er inzicht is in financieringsmechanismen en eigenaarschapsmodellen en dat er een gebruiksvriendelijke ontwerptool is en een betrouwbaar datamanagementsysteem voor energiegemeenschappen.

Nog leren

Wits heeft een lijstje van uiteenlopende zaken die ze nog moet leren:

• Hoe in de natuur energie getransformeerd, uitgewisseld en opgeslagen wordt.
• Gebruik van de machines in het innovatielab om prototypes te maken.
• Technische verdieping.
• Het organiseren en visualiseren van data.
• Projectmatig werken.
• Niet overal enthousiast ja op zeggen.

Droom

Wits heeft een droom: “Studenten helpen vanuit hun unieke kracht en expertise bij te dragen aan de verandering die zo nodig, en bovendien onontkoombaar is. De conventionele en ‘alternatieve’ wereld bij elkaar brengen. Zie Appropedia, the sustainability wiki.”

Spannend

Wits weet wat ze nog spannend vindt: “Of het me lukt het bij drie dagen in de week te houden. Ik heb naast mijn PD een eigen bedrijfje waarbij ik me richt op natuureducatie voor kinderen, en werk daarvoor inmiddels structureel samen met PWN. Dat wil ik graag blijven doen!”