Professionele achtergrond (werk, studie)

Van de Velde rondde in 2011 haar hbo verpleegkunde opleiding af en werkte in diverse gezondheidszorginstellingen (ziekenhuis, verpleeghuis en thuiszorg). In 2014 startte ze na het behalen van de opleiding verplegingswetenschappen als docent verpleegkunde op de HZ University of Applied Sciences. Een jaar later sloot ze aan bij het lectoraat Gezonde Regio. “Dit deed ik met het idee om de verbinding tussen onderwijs en onderzoek meer te integreren en om gezondheidsbevordering breder te trekken dan enkel het domein van de gezondheidszorg.” Naast deze functies is Van de Velde ook lid van de raad van toezicht bij Stichting Ouderenzorg Noord Beveland (SONB) en trainer Positieve Gezondheid in samenwerking met Co-Engaged, inzetbaar voor de kerngezond gemeenten in Zeeland.

Onderwerp

Het onderwerp van Van de Velde zit op het snijvlak van toerisme en gezondheid. Het aantal toeristen in Zeeland is hoog. Dit beïnvloedt de leefbaarheid in de regio. Tegelijkertijd zijn er toenemende zorgen over gezondheid en welzijn in de Provincie Zeeland. Zeeland wil een vitale regio zijn, waar een vitale vrijetijdssector in balans is met de samenleving en leefomgeving.
Het doel van dit traject is om toeristische ondernemers zodanig te ondersteunen dat hun initiatieven bijdragen aan de gezondheid van lokale inwoners. Op die manier draagt de vrijetijdssector bij aan het beleid van de gemeenten gericht op een vitale regio.

Persoonlijke motivatie

Van de Velde legt uit wat haar persoonlijke motivatie voor het onderwerp is: “De keuze voor dit onderwerp heeft te maken met het feit dat Zeeland een vitale regio wil zijn. Dit sluit aan bij het doel vanuit het lectoraat Gezonde Regio waar ik werkzaam ben, maar ook bij mijn persoonlijke doelstelling. Ik ben opgeleid in de gezondheidszorg en ik zie enorm het belang in van preventie, gezondheidsbevordering en gezondheidspromotie. Naar mijn mening wordt dit onvoldoende opgepakt en ligt de focus en het geld nog teveel op het behandelen van in plaats van voorkomen en zorgen dat mensen zo lang mogelijk gezond blijven en weg blijven uit de gezondheidszorg. Om dit te realiseren is een domein overstijgende aanpak nodig. De gezondheidssector kan dit niet alleen. Vanuit meerdere domeinen dient er aandacht te zijn voor gezondheidsbevordering en gezondheidspromotie om de gezondheidszorg houdbaar te houden. Zelf woon ik samen met mijn gezin op de Bevelanden. Het hoge aantal toeristen in de regio is voor mij herkenbaar, waardoor ik graag dit onderwerp wil aanpakken om de leefbaarheid van de regio waar ik woon, werk, sport en recreëer in stand te houden. Met dit traject en de impact ervan hoop ik bij te kunnen dragen aan een vitale regio waar gemeenten, ondernemers en inwoners dezelfde taal spreken en zich gaan inzetten, ondanks het domein waar zij werkzaam zijn, voor gezondheidsbevordering van de inwoners.”

Probleem oplossen

Het praktische probleem dat Van de Velde wil oplossen draait om het besef van de sociale legitimatie van de impact van toerisme op zijn omgeving. In haar PD ligt de focus op de positieve bijdrage van de vrijetijdssector aan de gezondheid van de inwoners. De vrijetijdssector is een belangrijke sector in Zeeland: waar Zeeland 391.000 inwoners telt (Provincie Zeeland, 2023), zorgen ongeveer drie miljoen toeristen jaarlijks voor zo’n 19 miljoen overnachtingen in Zeeland. Daarnaast trekt Zeeland jaarlijks ongeveer 26 miljoen dagbezoekers van toeristen (Nijland, 2023). Hierin is de maatschappelijke legitimatie van de vrijetijdssector zichtbaar: uit onderzoek blijkt dat bijna de helft van de Zeeuwen het gevoel heeft dat de balans tussen de voor- en nadelen van het toerisme naar het negatieve verschuift (Nijland, 2023). Recentelijk is op Noord-Beveland een petitie gestart met als doel een gezonde balans tussen toerisme en leefbaarheid op Noord-Beveland te bewerkstelligen (Omroep Zeeland, 2023). Uit een rapport van het Expertisecentrum Leisure, Tourism & Hospitality (CELTH) blijkt dat toerisme en recreatie een directe impact hebben, zowel positief als negatief, op de levenskwaliteit van bewoners (Klijs, et al., 2021). “Met deze informatie is het voor mij wenselijk om hierop in te zetten en te onderzoeken hoe de vrijetijdssector positief kan bijdragen aan de gezondheid van de inwoners om enerzijds de maatschappelijke legitimatie van de vrijetijdssector te vergroten en anderzijds om de gezondheidszorg houdbaar te houden.”

Aanpak

Deze PD van Van de Velde richt zich op twee gezondheidselementen: voeding en beweging. Deze elementen komen terug in het concept Positieve Gezondheid. Vanuit de vrijetijdssector vertaalt zich dit voor de inwoners in 1) toegang tot gezonde voeding en 2) bewegen voor iedereen (Instituut voor Positieve Gezondheid, 2023). Om de vraag praktisch, concreet en op kleine schaal te kunnen aanpakken, zijn er op De Bevelanden twee voorgestelde casussen die uitgewerkt worden en aansluiten bij de elementen vanuit het concept Positieve Gezondheid:

• Eten en Beleven - Zilt Zoet Zeeland Foodtrail (ZZZF).
• Beweging - De motoriekroute in Heinkenszand.

Op basis van een stakeholderanalyse worden de stakeholders per casus bepaald. Vervolgens zal systemisch co-design worden gebruikt als veranderingsaanpak. Om het co-designproces te doorlopen wordt gebruik gemaakt van de co-design CANVAS van Wina Smeenk: een bewezen ontwerptool voor maatschappelijke impact. Dit proces is iteratief; er is geen vaste structuur om door het canvas te gaan. Voor alle sessies worden één-op-één gesprekken en focusgroepen geïnitieerd met de relevante stakeholders.

Daarnaast zal in de definitiefase gebruik worden gemaakt van de toolkit ‘Positieve Gezondheid op de tekentafel’. Deze toolkit betrekt de genoemde stakeholders bij het ontwerp van de leefomgeving. Met deze toolkit wordt samen met stakeholders de vertaling van Positieve Gezondheid naar de leefomgeving gemaakt. Het doel is om bewoners inspraak te geven in hun leefomgeving die hun gezondheid bevordert, vanuit eigen regie en kwaliteit van leven (Instituut voor Positieve Gezondheid, 2023). Uitgangspunt zijn de twee samenhangende aspecten onder de dimensie lichaamsfuncties: toegang tot gezonde voeding voor de eerste casus en bewegen voor iedereen voor de tweede casus. Samen met de stakeholders wordt in een co-creatiesessie onderzocht wat zij in de casussen willen bereiken en welke resultaten beoogd worden.

Elke stap in het co-designproces zal worden gemonitord om te identificeren wat heeft gewerkt en waarom en wat niet heeft gewerkt en waarom niet. Deze informatie wordt gebruikt om samen met de betrokken stakeholders een decision support tool te creëren.

Waarom PD-traject

De reden dat Van de Velde het PD-traject wil initiëren is tweeledig. “Enerzijds zie ik het als een nieuwe uitdaging waarbij ik een stap buiten (het veld) kan zetten vanuit de organisatie waar ik al ruim tien jaar werk. Ik denk dat ik mezelf in deze uitdaging verder kan ontwikkelen op verschillende vlakken.

Anderzijds wil ik met dit PD-traject actief bijdragen aan het geschetste maatschappelijke vraagstuk. Ik heb soms het gevoel dat ik aan de zijlijn sta en weinig invloed heb op wat er gebeurt, hetzij omdat ik als onderzoeker de monitorende partner ben tijdens het hele proces, hetzij omdat ik de docent/begeleider ben die studenten begeleidt bij het werken aan het onderwerp. Ik wil actief deelnemen aan de cirkel van invloed, niet alleen aan de cirkel van betrokkenheid, waar ik misschien weinig of geen invloed heb om verandering teweeg te brengen.”

Bereikt over vijf jaar

Van de Velde wil over vijf jaar bereikt hebben dat de vrijetijdssector bijdraagt aan de gezondheid van de inwoners en dat daarmee hun sociale legitimatie vergroot wordt. “Via dit PD-traject hoop ik dat ondernemers en inwoners van De Bevelanden begrijpen en ervaren wat de meerwaarde van de vrijetijdssector is voor de Zeeuwse samenleving. Tijdens het co-designproces worden ondernemers en bewoners gehoord en wordt gezamenlijk in kaart gebracht hoe de vrijetijdssector kan bijdragen aan het welzijn van bewoners en welke noodzakelijke veranderingen nodig zijn om een vitale regio te creëren. Door De Bevelanden te positioneren als vitale regio worden zowel toeristen als inwoners gestimuleerd om mee te werken aan het verbeteren en behouden van hun eigen gezondheid.”

Nog leren

Van de Velde weet wat ze nog wil leren: “De professionele ontwikkeling die ik verwacht te gaan hebben heeft vooral te maken met het beheersen van de design thinking methode en het ontwikkelen als empathisch onderzoeker in co-creatie. Daarnaast anticipeer ik op verdere ontwikkeling in transdisciplinaire samenwerking, waarbij ik cross-overs kan creëren en gezamenlijk maatschappelijke vraagstukken kan aanpakken. Tenslotte verwacht ik mijn vaardigheden te vergroten in het creëren van draagvlak, het omgaan met de do's en don'ts als het gaat om het betrekken van verschillende partijen met uiteenlopende belangen.”

Hulp van PD-organisatie

Van de Velde geeft aan welke hulp ze van de PD-organisatie verwacht: “Vanuit de begeleiders verwacht ik begeleiding in de vorm van sparren, meedenken en meelezen. Tevens wordt educatie aangeboden door verschillende hogescholen vanuit het vrijetijdssector domein; met deze informatie verwacht ik meer knowhow en houvast te krijgen om het opleidingstraject te doorlopen. Verder zijn er intervisies met andere PD-kandidaten. Ik verwacht hier nieuwe inzichten en tips te verkrijgen die ik kan gebruiken in mijn eigen traject.”

Droom

Van de Velde heeft een droom: “Dat mijn kinderen in een regio opgroeien waar vanuit alle domeinen (samen)gewerkt wordt aan het realiseren en behouden van een gezonde regio. Waar gezond aanbod en gezonde keuzes het nieuwe normaal wordt.”

Spannend

Van de Velde geeft aan wat ze “best spannend” vindt: “Het vooruitzicht van dit opleidingstraject wat nog niemand volledig heeft doorlopen en wat ter plekke nog in ontwikkeling is. Het onwetende. Tegelijkertijd maakt dit het juist spannend op een positieve manier om dit als één van de eersten te doorlopen en dit traject mee te mogen ontwikkelen.”