Professionele achtergrond (werk, studie)

Jenny Zwijnenburg is sociaal werker en houdt zich al ruim vijftien jaar bezig met het probleem van sociaal isolement. Dat deed ze eerst door individueel huisbezoeken af te leggen bij sociaal geïsoleerde mensen. In 2013 stelde ze zich de vraag of groepswerk niet geschikter zou zijn om sociaal isolement te verlichten. “Als je een groep bij elkaar brengt, ontmoeten mensen met dit probleem elkaar. Dat was de start van vangnetwerken. Een interventie waarbij sociaal werkers deelnemers bij elkaar brengen die samen actief worden voor de wijk en die elkaar sociaal gaan steunen.”

Onderwerp

Er zijn inmiddels landelijk tien vangnetwerken actief. De interventie is uitgebreid onderzocht en opgenomen als ‘goed onderbouwd’ in de databank effectieve interventies van Movisie. Zwijnenburg: “Het zou mooi zijn als mensen in een sociaal isolement op meer plekken profijt kunnen hebben van zo’n groep. Ik heb daarom met verschillende werkveldpartners verkend waarmee rekening moet worden gehouden als je vangnetwerken verder op zou schalen. Daaruit zijn vier vraagstukken voortgekomen die in het PD-traject centraal zullen staan:

1. Verdere methodische verdieping.
2. Ontwerpen van een manier om de werkwijze bij vangnetwerken aan te leren via ‘coaching on the job’.
3. Verbetering van de samenwerking met de GGZ.
4. Onderzoek naar de mogelijkheden van duurzame financiering.

Zwijnenburg vindt het daarnaast belangrijk om te verbreden: “Er zijn ook andere interventies die zich richten op het bestrijden van eenzaamheid en sociaal isolement. Daarom richt mijn vijfde vraagstuk zich op het zoeken naar manieren om de kennis die we in het PD-traject opdoen goed te delen.”

En er is ook nog een zesde vraagstuk, zegt Zwijnenburg: “Ik zal tijdens het PD-traject de mogelijkheden die zich voordoen om de problematiek van sociaal isolement en de rol die sociaal werkers daarin kunnen spelen proberen te agenderen.”

Persoonlijke motivatie 

Zwijnenburg is kort maar krachtig over haar persoonlijke motivatie: “In mijn werk heb ik gezien hoe zeer mensen lijden door sociaal isolement.”

Probleem oplossen 

Zwijnenburg legt uit welk probleem ze wil oplossen: “Sociaal isolement maakt mensen ongelukkig en het leidt tot allerlei gezondheidsproblemen.” Uit onderzoek is gebleken dat mensen in een sociaal isolement zelfs eerder overlijden dan mensen met een sterk sociaal netwerk. De invloed is vergelijkbaar met die van roken of drinken. Het is daarmee dus echt een probleem op het snijvlak van gezondheid en welzijn.”

En daar komt nog iets bij: “We weten dat de doelgroep moeilijk te bereiken is en dat lang niet alle hulp goed uitpakt. Van groot belang dus om kennis op te doen over het succesvol overdragen van een interventie.”

Aanpak

Bij haar PD-traject gaat Zwijnenburg veel gebruik gaan maken van actie-onderzoek. Ze legt uit waarom: “Dat geeft me de mogelijkheid om kennisvergaring en praktijkversterking te combineren.”

Waarom PD-traject 

Zwijnenburg legt uit waarom ze gekozen heeft voor een PD-traject: “Het doel van het PD, jezelf bekwamen in het interveniëren in complexe praktijken, spreekt me enorm aan. Je ziet regelmatig dat onderzoekers afstand nemen van de praktijk om onderzoek te doen. Vervolgens hebben ze grote moeite om hun resultaten te vertalen naar de praktijk. Ik geloof er in dat je onderzoek moet doen in de realiteit van een complexe praktijk. Dan sluit je echt aan bij wat stakeholders nodig hebben. Ik denk dat je dan meer impact hebt.”

Bereikt over zes jaar

Zwijnenburg geeft aan waar ze over zes jaar verwacht te staan: “Ik denk dat ik over zes jaar enorm veel heb geleerd, samen met iedereen die bij mijn traject betrokken was. Ik hoop dat mijn traject er aan gaat bijdragen dat meer mensen in een sociaal isolement elkaar weten te vinden en elkaar onderling gaan steunen. Dat is waar het uiteindelijk om gaat.”

Nog leren

Zwijnenburg heeft een duidelijk beeld wat ze nog wil leren: “Wat me een enorme uitdaging lijkt, is om een goede samenhang te houden in de zes verschillende deelonderwerpen. Ik heb ervaring met projectmatig werken en onderzoek, maar ik heb nog nooit zo’n omvangrijk traject meegemaakt. Ik ben gewend dat alles snel snel moet. Het PD-traject biedt ruimte voor diepgang. Ik moet nog leren hoe ik die tijd goed kan vullen.”

Hulp van PD-organisatie

Zwijnenburg is positief over de hulp van de PD-organisatie. “Het PD-traject is nieuw. Het zal dus pionieren zijn. Maar ik heb niet het gevoel dat ik dat alleen hoef te doen. Het valt me op dat er een grote betrokkenheid is van zowel de Hogeschool Utrecht, als vanuit de PD-organisatie. En natuurlijk met name van iedereen die zich binnen de pilot met het domein Gezondheid en Welzijn bezighoudt. We kunnen gebruik maken van een prachtig aanbod aan scholing. Ik denk dat ik daar goed mee uit de voeten kan.”

Zwijnenburg gaat nader in op de genoemde betrokkenheid van de HU: “Ik ben heel blij met mijn begeleiders vanuit de HU. Met de betrokken lectoren, Lia van Doorn en Nienke Bleijenberg, maar zeker ook met mijn ‘dagelijks begeleider’ Ed de Jonge. Ik kan iedere twee weken met hem sparren. Dat vind ik ontzettend fijn.”

Droom 

Zwijnenburg heeft een duidelijke droom: “Als ik echt aan het dromen sla, dan zou ik wensen dat het probleem van sociaal isolement niet meer zou bestaan en dat alle mensen een fijn sociaal netwerk hebben.”

Spannend

Er zijn nog wel zaken die Zwijnenburg spannend vindt: “Mijn werkwijze is dat ik nu nog niet mijn hele plan heb vastgelegd. Ik wil samen met betrokkenen mijn acties en onderzoek vormgeven. Dat is natuurlijk spannend. De vraag is namelijk: gaat iedereen mee?” En er is nog meer spannend: “Ik denk dat ik best wel eens tegen mezelf aan zal lopen. Ik kan behoorlijk ongeduldig zijn. Ik zal mezelf dus moeten uitdagen om waar nodig te vertragen en de diepgang op te zoeken.”