Professionele achtergrond (werk, studie)

Bastienne Bernasco is docent aan de Hospitality Business School van Hogeschool Saxion. Ze werkt al zo’n 30 jaar in het HBO met een uitstapje naar de educatieve uitgeverij. Voorheen was ze docent Engels, teamleider, coördinator van minor en van een honours programma, afstudeerbegeleider en tutor van het smart solutions semester. Bernasco is altijd werkzaam geweest voor lectoraten, onder andere bij ethiek & technologie. “Ik ben een echte pionier en ontwikkel graag onderwijs over bredere maatschappelijke thema’s. Ik lever regelmatig bijdragen aan congressen en ben co-auteur van enkele hoofdstukken in boeken over gastvrijheid, duurzaamheid en AI in hoger onderwijs. Sinds mijn master Leren & Innoveren houd ik me vooral bezig met collectief en interdisciplinair leren voor duurzaamheid.”

Onderwerp

Het onderwerp van Bernasco is: ontwikkeling en verankering van learning communities voor duurzame ontwikkeling in het ecosysteem van hogescholen, onderzoek en praktijk. Ze licht toe: “Een learning community is een dynamische leerwerkgemeenschap waarin professionals, onderzoekers, docenten en studenten vanuit een gezamenlijke missie regelmatig samenkomen om innovatiedoelen te realiseren. In dit PD-traject kan ik interventies opzetten, uitvoeren en evalueren, in een participatieve setting. Dat betekent dat collega’s, studenten en praktijkpartners samen nadenken over de ontwikkeling van learning communities vanuit hun eigen praktijk. Zo willen we van het reguliere projectonderwijs naar een intensievere samenwerking waarin alle deelnemers leren van elkaar. Dat betekent dat we human capital opleiden om duurzame transities te versnellen.”

Persoonlijke motivatie

Bernasco is altijd geboeid geweest door het samen leren van mensen en methoden om interactie te verbeteren. “Samen nieuwe ervaringen opdoen en kennis bouwen, dat zijn constructieve processen die een groep in beweging brengen. Die bewuste interactie zorgt ervoor dat de innovatie gedragen en begrepen wordt door de groep. Als docent zijn we van nature al goed in het op gang brengen van leerprocessen in een goede leeromgeving. Daarnaast wil ik mij inzetten voor verduurzaming. Juist de menselijke samenwerking over grenzen van vakgebieden en organisaties heen, is cruciaal om de duurzame doelen dichterbij te krijgen. Ik vind het heel erg interessant om zulke diverse perspectieven bij elkaar te brengen in learning communities.”

Probleem oplossen

Bernasco licht toe welk probleem ze wil oplossen: “Systemische ontwikkeling naar een duurzame samenleving duurt lang en is uiterst complex. We zien soms een eenzijdige focus op technische oplossingen of een neiging om pas in beweging te komen als de wetgeving ertoe verplicht. We moeten ons ook afvragen of mensen willen en kunnen meedoen in die transitie. De professionals die wij opleiden merken dat verduurzaming andere kwaliteiten van hen vraagt. Nieuwsgierigheid, empathie, omgaan met onzekerheid, besef van relatie tussen mens en natuur. Het betekent ook systemisch werken met aandacht voor het individu. Gelukkig zien we die beweging al op gang komen in netwerken rondom energie, water, voedsel of circulariteit.”

Aanpak

Bernasco vertelt over de aanpak van haar PD-traject: “Het wordt een participatief ontwerpgericht onderzoek, waarbij we werken volgens de CIMO-logica: eerst verkennen we de context, onderzoeken kansen voor verbetering en ontwerpen we daarbij passende interventies. Die testen we in de praktijk. Daarbij komen we tot een aantal werkzame mechanismes, die we delen met partners. Doordat we dit proces steeds kort cyclisch doorlopen, kunnen we tijdens de looptijd van het traject al direct veranderingen in gang zetten en meer partijen betrekken.”

Waarom PD-traject

Bernasco geeft aan waarom voor een PD-traject koos: “Ik wilde niet in een academische omgeving ‘verdwijnen’. Ik krijg nu de tijd om aan een groot project te werken op de grens tussen onderwijs en praktijk. Daarnaast is de samenwerking prettig: ik word gevoed door een learning community van mijn domein Leren & Professionaliseren, door mijn begeleidingscommissie, opdrachtgevers en collega’s. Daarbij hoop ik de vier PD-rollen te kunnen integreren, die van professional, onderzoeker, change agent en adviseur.”

Bereikt over vijf jaar

Bernasco is duidelijk over wat ze over vijf jaar bereikt wil hebben: “Dan zie ik hopelijk een aantal volwassen learning communities die bewust werken aan verduurzaming. We zien dan een vaste bemanning en een aantal wisselende deelnemers, die voor kortere tijd aanmonsteren. Zo ontstaat voor onze studenten en mensen uit de praktijk een nieuwe, inspirerende leeromgeving. Alle deelnemers leren hoe ze concrete, lokaal relevante, verduurzaming kunnen organiseren met behulp van kennis en ervaring uit meerdere disciplines. Het samen werken levert soms moeite, maar juist ook plezier en begrip voor elkaar op. Het motiveert deelnemers om zich in nieuwe opstellingen ook weer in te zetten voor duurzame doelen.”

Nog leren

Bernasco gaat zich verdiepen in systeemdenken en participatief onderzoek. “Ik wil leren hoe ik vanuit mijn eigen praktijk een beweging in gang kan zetten door middel van effectieve interventies in complexe praktijken. Dat lijkt me een mooie uitdaging!”

Hulp van PD-organisatie

Bernasco weet wat ze van de PD-organisatie verwacht: “Dat ze ons helpen om te navigeren door het onbekende traject. En ons ondersteunen bij het onderbouwen van interventies. Ik merk nu al dat de community een gastvrije omgeving is waarin we de krachten kunnen bundelen.”

Droom

Bernasco heeft een duidelijke droom: “Mijn droom is een wereld waarin mensen samen enthousiast en deskundig werken aan duurzame opgaven, met een goede aansluiting op kennisbronnen en technologie, en een uitwisseling met groepen die met soortgelijk werk bezig zijn. Het proces van samen leren verbindt deze netwerken en brengt op die manier ecologische en sociale ontwikkeling voort.”

Spannend

Er zijn nog zaken die Bernasco spannend vindt: “Ik moet door de bomen het bos blijven zien en ons gezamenlijke pad vinden. Het wordt spannend of we ook echt de werkzame interventies kunnen ontwikkelen die uitvoerbaar zijn in ons ecosysteem.”