Professionele achtergrond (werk, studie)

Nadat Sander Dijk in 2007 was afgestudeerd voor de opleiding Werktuigbouwkunde op de Hanzehogeschool Groningen, werkte hij tien jaar voor Enexis, eerst als technisch trainee, later in vaste dienst. In die jaren deed hij zowel operationele als beleidsmatige kennis op in het gas- en elektriciteitsnetwerk. Sinds augustus 2018 werkt hij bij de Hanzehogeschool Groningen als Docentonderzoeker op het vakgebied Energie. Hier verbreedde Dijk zijn kennis van energietechniek, behaalde hij zijn didactische bevoegdheden en ontwikkelde hij zijn didactische vaardigheden. Tevens behaalde hij in deeltijd zijn masterdiploma Renewable Energy.

Onderwerp

Dijk omschrijft zijn onderwerp als volgt: “Groengas is opgewerkt biogas dat voldoet aan de aardgaskwaliteitsnorm en daarmee geïnjecteerd kan worden in het aardgasnetwerk als vervanger van aardgas. Het productieproces van Groengas is over het algemeen constant, terwijl de vraag naar gas middels het gasnetwerk weersafhankelijk is. In de zomerperiode is de vraag laag, waardoor momenteel de maximale Groengas injectiecapaciteit gelimiteerd is aan deze vraag in de zomer. Daarbij komt dat veel Groengas producenten in buitengebieden gesitueerd zijn en dat het gas van daar naar de gebieden dient te worden gebracht waar meer vraag naar gas is. De netbeheerders hebben binnen het gasnetwerk de oplossingen in kaart gebracht en zijn deze aan het implementeren. Maar dat is niet voldoende om de potentie van Groengas te benutten en mogelijk te maken. Daarom wordt in dit onderzoek middels een systeemintegratieve wijze onderzocht welke oplossingen er zijn buiten het gasnetwerk en wat de impact daarvan is. Dit kan ook een combinatie van oplossingen zijn, die deels binnen het gasnetwerk en deels erbuiten liggen. Daarbij is er behoefte aan het verder ontwikkelen van het afwegingskader waarop investeringen (voor oplossingen) gebaseerd worden.”

Persoonlijke motivatie

Dijk legt uit waarom hij enthousiast is over het onderwerp: “Ik vind de energietransitie enorm interessant en uitdagend en ben enorm gepassioneerd om er een rol van betekenis in te spelen. De rol van Groengas is volgens mij onderbelicht, terwijl het belang ervan mijns inziens overduidelijk is. De groei in Groengas blijft wat achter ten opzichte van de doelstelling. De netbeheerder heeft een cruciale rol in de gehele energietransitie. Door mijn werkervaring heb ik het gevoel dat ik hier iets in kan betekenen en impact kan maken. Door mijn brede kijk denk ik dat ik over de systemen heen kan kijken en meer oplossingen kan onderzoeken. Deze oplossingen worden nog (te) weinig onderzocht, maar hier liggen wellicht grote kansen om het vraagstuk op te lossen. Bijvoorbeeld door het gasnetwerk te koppelen aan het elektriciteitsnetwerk en op gezette tijden Groengas om te zetten in groene elektriciteit. Ik heb hier verschillende ideeën en theorieën over en weet zeker dat er in de praktijk ook goede ideeën zijn die wellicht nu nog ‘out of the box’ zijn, maar wel het onderzoek waard zijn. Het motiveert mij heel erg om deze ideeën gedegen te onderzoeken op impact, haalbaarheid en schaalbaarheid.”

Probleem oplossen

Dijk is duidelijk over het probleem dat hij wil oplossen: “De groei in Groengas stagneert onder andere doordat er niet genoeg injectie en/of transportcapaciteit is in het gasnetwerk, terwijl er wel meer potentie is voor Groengas als vervanger van aardgas. Daarnaast draagt het onderzoek bij aan onderbouwing voor investeringen in de energienetwerken.”

Aanpak

Bij zijn onderzoek wil Dijk gebruik maken van het DOT-framework, beschreven in het Handboek ontwerpgericht wetenschappelijk onderzoek. “Bij deze aanpak staat het eerste jaar in het teken van theorieverkenning en praktijkverkenning. Dat houdt in dat er literatuuronderzoek en de in de praktijk reeds geïmplementeerde oplossingen in kaart gebracht gaan worden. Daarnaast worden de beschikbare modelleringstools geïnventariseerd en getoetst op bruikbaarheid voor dit onderzoek. Voor dit eerste jaar richt ik mij op het schrijven van een summary paper en een rapport of documentatie dat geschikt(er) is voor de betrokken netbeheerders. Vervolgens staat het onderzoek in het teken van het integratieve ontwerp. Dit houdt in dat er gekeken gaat worden naar mogelijke systeemintegratieve oplossingen. Tevens zal er een theorievalidatie gedaan worden. Dit houdt in dat de oplossingen gemodelleerd gaan worden en de potentie van de oplossingen bepaald gaan worden. De laatste jaren van het onderzoek staan in het teken van de praktijkvalidatie door een of meerdere technische oplossingen in de praktijk te implementeren, de impact hiervan te meten en het verder ontwikkelen van het afwegingskader.”

Waarom PD-traject

Dijk is duidelijk over wat hem erg aanspreekt van het PD-traject: “De mogelijkheid om een interventie te doen bij een actueel en belangrijk maatschappelijk vraagstuk. Daarnaast heb ik de afgelopen jaren ook mogen studeren en ik hou ervan om nieuwe dingen te leren. Het PD-traject is voor mij ook een grote uitdaging en ik hoop hier veel van te leren. Ook ben ik erg blij met alle betrokken partijen bij dit onderzoek. Dat motiveert mij extra om het tot een succes te maken.”

Bereikt over vijf jaar

Dijk hoopt tegen die tijd een vernieuwende systeemintegratieve oplossing gevonden te hebben die alle netbeheerders in Nederland kunnen implementeren. “Maar los van de uitkomst is het goed dat de mogelijkheden onderzocht gaan worden. Ik hoop dat dat aan het eind van het traject grondig is gedaan.”

Nog leren

Dijk heeft goed in beeld wat hij nog moet leren: “Met name het onderzoek doen is nog onbekend terrein voor mij. Ik heb wel meegewerkt aan onderzoeken, maar nog niet zelfstandig het mogen leiden. Dat proces ga ik mij nog eigen maken tijdens het traject.”

Hulp van PD-organisatie

Dijk hoopt met name bij het onderzoek doen en het zelfstandig leiden van een onderzoek ondersteuning te ontvangen. “Daarbij verwacht ik dat de PD-organisatie het geheel zal bewaken met betrekking tot de PD-trajecten. Het is daarnaast belangrijk dat de PD-trajecten de juiste aandacht krijgen. Daarom zou het goed zijn als de PD-organisatie ook hieraan bijdraagt.”

Droom

De droom van Dijk is dat we een leefbare aarde behouden en dat zijn kinderen ook een toekomst hebben met schone lucht, een goed klimaat en veel natuur. “Daarom vind ik het belangrijk om onze uitstoot te verkleinen en zoveel mogelijk te elimineren. Dat kan op allerlei manieren en afstappen van fossiele brandstoffen is daar een van. En op de korte termijn lijkt het mij gaaf om de verbinder te zijn die samen met verschillende partijen een groot probleem oplost.”

Spannend

Dijk geeft aan wat hij nog spannend vindt: “Het onbekende is spannend. Daarom vind ik eigenlijk het hele PD-traject spannend. Maar wel spannend op een manier dat ik er enorm veel zin in heb. Ik voel ook aan alles dat ik hiermee mijn eigen pad volg.”