Professionele achtergrond (werk, studie)

Hans Gelten studeerde eerst chemische technologie aan de Universiteit Twente. Daarna deed hij enkele jaren promotieonderzoek op het gebied van katalytische omzetting van bio-olie in waardevolle bouwstenen voor de industrie. In 2008 ging hij aan de slag gegaan bij Saxion University of Applied Sciences als docent Chemische Technologie. In 2014 ging hij, mede gedreven door persoonlijke ontwikkeling, ook de managementkant van hoger onderwijs uitvoeren als teamleider van de opleiding Biologie & Medische Laboratorium Onderzoek en de opleiding Chemie (locatie Deventer van Saxion). Daar pakte hij grotere projecten op rondom interne en externe visitatie van de opleidingen. In 2020 switchte hij binnen Saxion naar de onderzoekskant van het lectoraat Sustainable Energy Systems. Lector daar is Richard van Leeuwen. Als projectmanager bij dit lectoraat probeert hij zowel in de uitvoering als in de acquisitie de verbinding te leggen tussen het bedrijfsleven, de onderzoekslijnen van het lectoraat en de verschillende opleidingen van de academie Life Science, Engineering & Design. Dit is ook de drijfveer voor zijn PD-project.

Onderwerp

Gelten wil met zijn PD-project richting bedrijven inzicht geven rondom de waardeketen van waterstof en de technische en economische toepasbaarheid binnen industriële processen. “De energietransitie is volop in beweging en heeft veel maatschappelijke waarde. Toepassing van waterstof lijkt al enkele jaren veel potentie te hebben: groen geproduceerd waterstof kan worden ingezet als grondstof voor de industrie, als energiedrager of als brandstof voor hoge temperatuur processen. Ondanks de potentie is er wel een impasse ontstaan: voor bedrijven is overstappen op waterstof nog een onzekere keuze (toepasbaarheid, investeringen) waardoor de vraag nog laag blijft. Maar door de lage vraag zal ook het aanbod van betaalbare groene waterstof laag blijven en deze vraag-aanbod impasse houdt zichzelf in stand. Door het PD-project te richten op twee specifieke usecases (biovergisting en waterzuivering) wil ik bedrijven inzicht geven in de mogelijkheden om over te stappen op de toepassingen van waterstof.”

Persoonlijke motivatie

De energietransitie is volgens Gelten een belangrijke en erg complexe overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen en -processen. Het is ook een vraagstuk wat aandacht vraagt van veel verschillende stakeholders: bedrijven, overheid, kennisinstellingen en studenten. Hij legt uit waarom het hem erg veel energie geeft om juist daarin verbindingen te kunnen maken. “Ik wil enerzijds samen met de aangehaakte bedrijven vraagstukken oplossen die ze kunnen helpen beslissingen te nemen en anderzijds studenten hierin betrekken om ze klaar te stomen voor het werk in deze sector en om de energietransitie een plek te geven in de curricula van de opleidingen.” Daarnaast is er nog een reden: “Dit PD-project is een goede en verdiepende voortgang van de werkzaamheden op de H₂Hub Twente. Op de H₂Hub Twente ben ik projectleider van het RAAK MKB traject HYGENESYS en een goedlopende Learning Community. Met dit PD-project kan ik mijn netwerk uitbreiden en hier betekenisvol onderzoek blijven uitvoeren.” Tenslotte heeft Gelten ook nog een persoonlijke drijfveer: “Het versnellen van de energietransitie en een groenere en duurzame samenleving voor de toekomstige generatie realiseren.”

Probleem oplossen

Het probleem dat Gelten wil oplossen met zijn PD-traject is dat hij inzicht wil geven richting bedrijven voor verduurzaming van hun bedrijfsvoering door een kwantitatieve en kwalitatieve beschrijving/modellering van de waterstof waardeketen. “Waar mogelijk wil ik mijn resultaten generaliseren zodat dit ook bruikbaar is voor andere initiatieven rondom de inzet van groene waterstof. Daarnaast zorgt de ontwikkeling van een waterstof gerelateerde leerlijn binnen de opleidingen van Saxion voor een boost in het human capital vraagstuk waar veel (technische) bedrijven mee worstelen.”

Aanpak

Gelten onderscheidt in het onderzoek een aantal fases met verschillende subresultaten om zo de geformuleerde doelstellingen te behalen. De stappen in de verschillende fases vragen om specifieke methoden.

Fase 1, het verkennend onderzoek, richt zich op de beschrijving van de huidige bedrijfsvoering (procesanalyse, bijvoorbeeld door het raadplegen van experts) en een theoretische literatuurbeschrijving van het probleem.

In fase 2, het verdiepende onderzoek, worden aan de hand van een programma van eisen (PvE) de doelen, eisen en wensen van de betrokkenen samenhangend vastgelegd. Het PvE vormt het kader waarbinnen de oplossing uitgewerkt of geïmplementeerd wordt.

Fase 3 is het validerend onderzoek waarbij op basis van het PvE mogelijke modellen worden gesimuleerd, waarin eerst de vergelijking met de werkelijkheid (model validatie) wordt gemaakt. Voor de simulatie kan bijvoorbeeld ASPEN of Matlab gebruikt worden. Deze modellen wordt vervolgens gebruikt om optimalisaties te gaan verkennen (energieverbruik minimaliseren, proberen de grondstofstromen in volume en tijd op elkaar af te stemmen). Hiermee kunnen dan verschillende scenario's/optimalisaties worden uitgewerkt in adviesrapportages. Gelten: “De intentie is dat veranderingen worden doorgevoerd in de bedrijfsvoering van de use-cases, maar dit is afhankelijk van de bereidheid tot aanpassingen binnen het lopende proces, mogelijke investeringen of strategische keuzes.”

Waarom PD-traject

Gelten kiest voor het PD-traject omdat hij graag betekenisvol en toepassingsgericht onderzoek wil uitvoeren. “Het PD-project biedt mij precies datgene dat ik hiervoor zoek, namelijk samen met bedrijfspartners impact creëren binnen de energietransitie en studenten inspireren zich in deze richting te professionaliseren. Het PD-traject heeft precies het juiste Technology Readiness Level om dit te realiseren. Daarnaast zorgen bestaande projecten en mijn netwerk voor een fantastisch startpunt om dit te beginnen.”

Bereikt over vijf jaar

Gelten is duidelijk over wat hij over vijf jaar wil hebben bereikt: “Inzicht geven in de complexe situatie van een industrieel proces (wat gebeurt er als er aan de knoppen wordt gedraaid), zowel statisch als dynamisch. Hiervoor zijn modellen nodig van de processen en dit is een belangrijke ontwikkelstap binnen het PD-traject. Ontwikkelen van tools (techno-economische modellen) en een proces blauwdruk die ondersteunend zijn bij de implementatie-adviezen rondom deze veranderingen en het nemen van beslissingen in de bedrijfsvoering. Ontwikkelen van authentieke leeromgevingen, -activiteiten en -modules voor zowel reguliere (voltijd) studenten als cursisten vanuit het bedrijfsleven in het kader van LevenLangLeren. En daarnaast: persoonlijke ontwikkeling, om daarmee betekenisvol te kunnen zijn voor betrokken stakeholders.”

Nog leren

Gelten realiseert zich dat hij elke dag leert en vindt het mooie daarvan dat je van te voren vaak niet weet wat je gaat leren. “Maar als je daar open-minded mee omgaat, zorgt dat vaak voor ontwikkeling en groei.” Hij ziet nog wel een aandachtspunt: “Wellicht gaat geduld mijn grootste leerpunt worden voor dit PD-project, want vanwege enthousiasme en tomeloze energie wil ik nog wel eens te snel gaan.”

Hulp van PD-organisatie

Gelten verwacht van de PD-organisatie vooral hulp en informatie rondom de randzaken van het PD-project: welke verwachtingen zijn er, wat zijn mijlpalen/beslismomenten in het traject, etc. “Het zijn soms die randzaken die veel energie kunnen kosten en dat gaat ten koste van de inhoud.” Hij heeft ook nog een suggestie: “Het zou mooi zijn als er jaarlijks een bijeenkomst wordt gefaciliteerd waarbij PD-kandidaten in deze pilot elkaar kunnen informeren, zowel inhoudelijk als over de uitvoer.”

Droom

Gelten is duidelijk over zijn droom: “Een wereld waarin onze energiebehoefte maximaal wordt ingevuld door duurzame bronnen die de natuur ons biedt: zon, wind, water. De technologie, kennis en infrastructuur is er, maar het ontbreekt nog aan lef en investeringen om af te stappen van de fossiele brandstoffen. Bedrijven en industrieën moeten deze stap nu gaan maken, en kennisinstellingen moeten de brug vormen naar toekomstige generaties.”

Spannend

Gelten vindt het vooral spannend om via zijn onderzoek mogelijke interventies in de bedrijfsvoering van de aangehaakte partners te realiseren. “De spanning is niet persoonlijk omdat ik vertrouwen heb in het netwerk en de goede samenwerking met deze specialisten, maar zit er vooral in of mijn resultaten overtuigend gaan zijn voor het maken van ingrijpende beslissingen. Daarnaast is het spannend of het generaliseren van deze resultaten een mogelijke trigger is voor andere initiatieven om soortgelijke stappen te ondernemen.”